Co się dzieje w INPRIS?

OMX TK: Obywatelski Monitoring Kandydatów na Sędziów Trybunału Konstytucyjnego

Koalicja organizacji: Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, INPRIS oraz Międzynarodowej Komisji Prawników (w okresie 2006 - listopad 2016) monitoruje wybory do TK.

OMX TK

W Polsce dyskutuje się o kandydatach na wiele stanowisk państwowych, natomiast nie utrwaliła się tradycja publicznych debat o kandydatach na stanowiska sędziowskie. Tymczasem sądy, będące trzecią władzą, odgrywają w państwie prawnym rolę fundamentalną i dlatego kluczowe jest, kim są sędziowie. Proces wyboru powinien być transparentny i dawać możliwość zabrania głosu różnym środowiskom, w tym organizacjom pozarządowym oraz środowiskom prawniczym (korporacjom prawniczym, radom wydziałów prawa, innym zainteresowanym instytucjom).

Realizując monitoring wyboru sędziów do Trybunału Konstytucyjnego myślimy, żeby możliwe było w przyszłości włączenie instytucji obywatelskich i środowiska prawniczego w proces wyboru sędziów do najważniejszych sądów i trybunałów: Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, Trybunału Stanu, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu. Próbujemy to osiągnąć poprzez wypracowanie rozwiązań modelowych, które pozwolą zainteresowanym wziąć udział w publicznej debacie o kandydatach do tych instytucji. Debata powinna się odbywać na podstawie ogólnie dostępnych informacji i w oparciu o obiektywne kryteria oceny.

Oświadczenie o rezygnacji mec. Barczyka z kandydowania do TK

3 marca 2010. W ramach Obywatelskiego Monitoringu Kandydatów na Sędziów TK koalicja Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Polskiej Sekcji Międzynarodowej Komisji Prawników oraz INPRIS przedstawiła oświadczenie po rezygnacji z kandydowania mec. Kazimierza Barczyka.

Helsińska Fundacja Praw Człowieka

Polska Sekcja Międzynarodowej Komisji Prawników

INPRIS - Instytut Prawa i Społeczeństwa

Koalicja organizacji tworzących Obywatelski Monitoring Kandydatów na Sędziów Trybunału Konstytucyjnego (OMKS) w związku z rezygnacją mecenasa Kazimierza Barczyka z kandydowania na sędziego TK oświadcza, że:

1. Rezygnacja mecenasa Kazimierza Barczyka tuż przed głosowaniem wskazuje, jak bardzo potrzebny jest publiczny dostęp do informacji o kandydatach na kluczowe stanowiska państwowe. Media i organizacje obywatelskie odegrały ważną rolę w debacie na temat kandydata i jego kompetencji.

2. Nie odbyło się planowane na 2 marca 2010 r. publiczne spotkanie w celu debaty nad kandydaturami z udziałem mecenasa Kazimierza Barczyka. Mecenas Kazimierz Barczyk wycofał swój udział w spotkaniu w związku z rezygnacją z kandydowania. Profesor Krystyna Pawłowicz odmówiła udziału w spotkaniu.

3. Mecenas Kazimierz Barczyk przekazał OMKS obszerne materiały na swój temat wraz z odpowiedziami na szczegółowy kwestionariusz OMKS (dostępne na stronie monitoringsedziow.org.pl)

4. Profesor Krystyna Pawłowicz przekazała OMKS materiały na swój temat (dostępne na stronie monitoringsedziow.org.pl), ale bez odpowiedzi na szczegółowy kwestionariusz OMKS. Przekazane przez kandydatkę materiały wskazują na jej wieloletnią działalność naukową oraz zawodową. OMKS nie miała możliwości przedyskutowania z profesor Krystyną Pawłowicz jej doświadczeń oraz różnych zagadnień konstytucyjnych ze względu na jej odmowę udziału w spotkaniu.

5. Procedury wyłaniania sędziów Trybunału Konstytucyjnego wymagają zmiany, co najmniej w zakresie zwyczajów politycznych.

6. Dotychczasowa procedura wyborów charakteryzuje się pośpiechem, brakiem informacji oraz rzetelnej dyskusji nad kandydaturami. Politycy oraz urzędnicy odpowiedzialni za proces wyborów wykazują zbyt małe zainteresowanie osobami kandydatów oraz weryfikacją ich kompetencji zawodowych. Takie podejście może być uznane za lekceważące wobec osób, które w swoich ważnych sprawach szukają sprawiedliwości przed Trybunałem Konstytucyjnym. Przykładem nieudolności instytucji powołanych do weryfikacji kandydatów jest przeoczenie, na które zwrócił uwagę dopiero OMKS, że mecenas Kazimierz Barczyk przez istotny okres był asesorem sądowym, a nie sędzią.

7. Kandydat podaje jako powód rezygnacji "serię bezprzykładnych, manipulowanych ataków red.Ewy Siedleckiej z Gazety Wyborczej". Rozstrzyganie polemik między kandydatami a dziennikarzami nie należy do zadań OMKS. Jednak wypowiedź mecenasa Kazimierza Barczyka zawiera nie tylko krytykę dziennikarki, ale także ocenę wyborów. Gdyby można było zmusić kandydata do rezygnacji przy pomocy manipulacji prasowych, to oczywiście wybory nie zasługiwałyby na miano rzetelnych. Jako koalicja, która monitoruje wybory sędziów Trybunału Konstytucyjnego między innymi pod kątem rzetelności, mamy obowiązek oświadczyć, że w znanych nam materiałach prasowych nie znajdujemy potwierdzenia zarzutu mecenasa Kazimierza Barczyka.

Ponadto, podtrzymujemy wyrażane wcześniej stanowisko, że rzetelne wybory sędziów wymagają aktywności wszystkich najważniejszych mediów w kraju. Z powyższych względów z zaniepokojeniem należy przyjąć brak zainteresowania wyborami ze strony niektórych istotnych tytułów prasowych czy mediów elektronicznych.

Dotychczasowy dorobek Koalicji oraz konkretne propozycje zmian znajdują się między innymi w następujących publikacjach:

Obywatelski monitoring kandydatów na sędziów

Wybory sędziów do Trybunału Konstytucyjnego

W razie wszelkich pytań prosimy o kontakt pod numerami telefonów:

Adam Bodnar (Helsińska Fundacja Praw Człowieka) - 603 608 400

Łukasz Bojarski (Instytut Prawa i Społeczeństwa, Helsińska Fundacja Praw Człowieka) - 503 042 123