Projekt ustawy o TK autorstwa .Nowoczesnej kładzie nacisk na przejrzystość procedury wyboru sędziów TK

18 lutego 2016. 10 lutego .Nowoczesna przedstawiła podczas konferencji prasowej założenia do projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Projekt skierowany został do Biura Legislacyjnego i Biura Analiz Sejmowych.

Zaproponowana przez posłów .Nowoczesnej nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym przewiduje m.in. 5-letnią kadencję Prezesa TK bez możliwości ponownego wyboru (art. 6 Projektu), możliwość zgłaszania kandydatów na sędziów przysługiwałaby wyłącznie: Zgromadzeniu Ogólnemu Sędziów Sądu Najwyższego, Zgromadzeniu Ogólnemu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, Krajowej Radzie Sądownictwa, Naczelnej Radzie Adwokackiej, Krajowej Radzie Radców Prawnych (art. 12 Projektu), zaś wybrani sędziowie składaliby ślubowanie przed Sejmem (art. 15 Projektu).

Wybór sędziów dokonywany byłby bezwzględną większością głosów w obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów, a jeśli w pierwszym głosowaniu nie zostałaby osiągnięta wymagana większość Sejm bezzwłocznie przystępowałby do wyboru sędziów spośród tych osób, które otrzymały największą ilość głosów (art. 14 ust. 2 Projektu).

Wniosek przedstawiający kandydaturę na sędziego TK składany byłby Marszałkowi Sejmu nie później niż trzy miesiące przed zakończeniem kadencji sędziego Trybunału, a w przypadku wygaśnięcia mandatu sędziego Trybunału przed upływem kadencji wniosek składany byłby w terminie jednego miesiąca od poinformowania o możliwości zgłoszenia kandydata przez Marszałka Sejmu, ww. podmiotów (zob. art. 12 ust. 1 i 2 Projektu).

Projekt odnosi się również do efektywności postępowań toczących się przed Trybunałem Konstytucyjnym, określając, iż Trybunał byłby zobowiązany do rozstrzygnięcia wniesionej indywidualnej skargi konstytucyjnej w terminie 6 miesięcy (art. 65 Projektu).

Zmiany proponowane przez .Nowoczesną – odnoszące się do procedury zgłaszania oraz wyboru sędziów TK - z perspektywy realizowanego przez nas Obywatelskiego Monitoringu Wyborów Sędziów ocenić należy pozytywnie.

Od wielu lat postulujemy maksymalną przejrzystość i odpolitycznienie procesu wyboru osób na najwyższe stanowiska państwowe, wierząc, że takie standardy zapewnić mogą wybór kandydatów o najwyższych kompetencjach i uznanym dorobku zawodowym.

Procedura wyborów zaproponowana przez .Nowoczesną (bezzwłoczne podanie do publicznej wiadomości nazwisk kandydatów przez Marszałka Sejmu oraz powołanie komisji sejmowej, w trakcie obrad której przeprowadzone byłoby publiczne wysłuchanie mające na celu wyłonienie trzech kandydatów – art. 13 Projektu) sprzyja realizacji zasady transparentności i kładzie nacisk na umożliwienie udziału w tym etapie wyborów przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego.

W kontekście zapewnienia poznania przez obywateli sylwetek kandydatów krytycznie ocenić można ust. 4 art. 13, który pozwala na odstąpienie przez komisję od przeprowadzenia publicznego wysłuchania osoby, która z przyczyn od niej niezależnych nie mogła uczestniczyć w publicznym wysłuchaniu w terminie wyznaczonym przez komisję albo odmówiła na piśmie uczestnictwa w publicznym wysłuchaniu. Regulacje prawne wzmacniać powinny mechanizmy zapewniające możliwość zadawania przez wszystkie zainteresowane osoby pytań kandydatom na sędziów TK.

(założenia projektu dostępne są tutaj: https://klub.nowoczesna.org/aktualnosci/zalozenia-nowoczesnej-do-zmian-w-tk

projekt ustawy dostępny jest na Stronie Sejmu RP:

http://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/Projekty/8-020-106-2016/$file/8-020-106-2016.pdf)

 

Działania INPRIS odbywają się w ramach projektu „Obywatelski Monitoring Wyboru Sędziów” realizowanego z  programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.