Koalicja trzech organizacji: Polskiej Sekcji Międzynarodowej Komisji Prawników, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz INPRIS - Instytutu Prawa i Społeczeństwa, monitoruje wybory sędziów do Trybunału Konstytucyjnego.

W Polsce dyskutuje się o kandydatach na wiele stanowisk państwowych, natomiast nie utrwaliła się tradycja publicznych debat o kandydatach na stanowiska sędziowskie. Tymczasem sądy, będące trzecią władzą, odgrywają w państwie prawnym rolę fundamentalną i dlatego kluczowe jest, kim są sędziowie. Proces wyboru powinien być transparentny i dawać możliwość zabrania głosu różnym środowiskom, w tym organizacjom pozarządowym oraz środowiskom prawniczym (korporacjom prawniczym, radom wydziałów prawa, innym zainteresowanym instytucjom).

Realizując projekt monitoringu wyboru sędziów do Trybunału Konstytucyjnego myślimy, żeby możliwe było w przyszłości włączenie instytucji obywatelskich i środowiska prawniczego w proces wyboru sędziów do najważniejszych sądów i trybunałów: Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, Trybunału Stanu, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu. Próbujemy to osiągnąć poprzez wypracowanie rozwiązań modelowych, które pozwolą zainteresowanym wziąć udział w publicznej debacie o kandydatach do tych instytucji. Debata powinna się odbywać na podstawie ogólnie dostępnych informacji i w oparciu o obiektywne kryteria oceny.

Prosimy o odpowiedź na poniższe pytania oraz przekazanie następujących danych:

1. Dane osobowe kandydata (imię i nazwisko, data i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, stan cywilny).
2. Wykształcenie kandydata (z podaniem nazw szkół, które kandydat ukończył, posiadanych stopni naukowych, ukończonych kursów, szkoleń, aplikacji itp.).
3. Przebieg kariery zawodowej (w tym m.in. miejsca zatrudnienia i okresy pozostawania na danym stanowisku; prowadzenie własnej działalności gospodarczej; zajmowane stanowiska we władzach spółek, przedsiębiorstw państwowych, fundacji, spółdzielni itp.), ze szczególnym uwzględnieniem wykonywania pracy w instytucjach — szeroko pojętego — sądowego wymiaru sprawiedliwości, działających w oparciu o procedury prawne — Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, Kodeks postępowania administracyjnego (np. sądy powszechne, sądy administracyjne, sądy arbitrażowe).
4. Okres faktycznego (praktycznego) wykonywania zawodu prawnika bądź prowadzenia działalności dydaktycznej (z zaznaczeniem okresów „przerw” w wykonywaniu zawodu).
5. Dziedzina (gałąź) prawa, w której kandydat uznaje się za specjalistę (kandydat musi być „osobą wyróżniającą się wiedzą prawniczą” — art. 194 ust. 1 Konstytucji).
6. Informacje potwierdzające status zawodowy lub naukowy kandydata, jako specjalisty (znawcy) danej dziedziny prawa (wskazanie monografii, artykułów naukowych, komentarzy do aktów normatywnych, opisanie aktywności zawodowej odnoszącej się do danej dziedziny prawa itp.).
7. Wszystkie publikacje kandydata dotyczące problematyki prawnej (tytuł, adres publikacyjny).
8. Czy kandydat kiedykolwiek opracowywał na piśmie opinie lub ekspertyzy prawne, których przedmiotem byłaby analiza prawna Konstytucji lub analiza prawna przepisów prawnych, w świetle norm, zasad lub wartości konstytucyjnych? Czy kandydat występował w jakiejkolwiek roli przed Trybunałem Konstytucyjnym? Czy kandydat prowadził sprawy, w których była doniosła problematyka konstytucyjna?
9. Czy kandydat kiedykolwiek opracowywał na piśmie opinie lub ekspertyzy prawne, których przedmiotem byłaby analiza prawna przepisów prawa Unii Europejskiej lub umów międzynarodowych z zakresu ochrony praw i wolności człowieka i obywatela?
10. Znajomość procedur sądowych, w szczególności Kodeksu postępowania cywilnego, który stosuje się odpowiednio przy kontroli konstytucyjności prawa przez Trybunał Konstytucyjny (okoliczności, w jakich kandydat stosował lub miał innego rodzaju kontakt z k.p.c.).
11. Znajomość języków obcych (prosimy określić stopień znajomości języka).
12. Sprawowane przez kandydata — w przeszłości — funkcje publiczne (funkcje publiczne w rozumieniu art. 115 § 13 Kodeksu karnego).
13. Funkcje publiczne, które kandydat pełni w momencie ubiegania się o stanowisko sędziego TK.
14. Funkcje publiczne obejmowane w wyborach powszechnych, o które — bez skutku — kandydat ubiegał się w przeszłości (Sejm, Senat, organy jednostek samorządu terytorialnego).
15. Czy kandydat — w przeszłości — ubiegał się już o stanowisko sędziego TK (jeżeli tak, to kiedy i kto wskazał jego kandydaturę)?
16. Lista organów państwa i innych instytucji publicznych, podmiotów gospodarczych np. spółek prawa handlowego, którym kandydat doradzał, na których rzecz sporządzał ekspertyzy lub opinie.
17. Przynależność do partii politycznych, związków zawodowych lub organizacji pracodawców (okres przynależności i sprawowana funkcja).
18. Lista partii politycznych, związków zawodowych, organizacji pracodawców, organizacji społecznych (np. fundacji, stowarzyszeń), którym kandydat doradzał, na których rzecz sporządzał ekspertyzy lub opinie, albo które reprezentował.
19. Praca w „podmiotach wykonujących działalność lobbingową”, w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie tworzenia prawa (okres pracy i sprawowana funkcja lub stanowisko), a także lista „podmiotów wykonujących działalność lobbingową”, którym kandydat doradzał, na których rzecz sporządzał ekspertyzy lub opinie, albo które reprezentował.
20. Czy kandydat brał udział w procedurach tworzenia prawa mogącego być przedmiotem kontroli przed Trybunałem Konstytucyjnym, np. jako ekspert, członek organu prawodawczego, lobbysta, w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie tworzenia prawa (jeżeli tak, to kiedy i w jakiej roli)?
21. Działalność społeczna lub inny rodzaj aktywności kandydata w sferze publicznej. W tym członkostwo w fundacjach, stowarzyszeniach i innych organizacjach społecznych (okres przynależności i sprawowana funkcja).
22. Odznaczenia, tytuły honorowe, członkostwo w krajowych lub międzynarodowych stowarzyszeniach naukowych lub zawodowych.
23. W związku z tym, że stan zdrowia kandydata jest ustawową przesłanką warunkującą objęcie stanowiska sędziego TK, a także może być przyczyną odwołania sędziego z pełnienia funkcji, prosimy o informację, czy kandydat dysponuje aktualnym orzeczeniem lekarskim dopuszczającym do wykonywania pracy na stanowisku sędziego.
24. Czy toczą się przeciwko kandydatowi postępowania prokuratorskie, karno–administracyjne, dyscyplinarne lub sądowe (jeżeli tak to jakie i co jest ich przedmiotem)?
25. Czy kandydat był skazany prawomocnym wyrokiem sądu (ewentualnie ostateczną decyzją sądu dyscyplinarnego) w jakiejkolwiek sprawie (jeżeli tak, to za co i jaka była sankcja)?