Kontrowersje wokół wniosku Prokuratora Generalnego do TK o zbadanie konstytucyjności wyboru trzech sędziów TK

17 stycznia 2017. Prokurator Generalny skierował w dniu 11 stycznia 2017 r. wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie konstytucyjności uchwały Sejmu RP z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Wniosek budzi poważne zastrzeżenia.

Z pełną treścią wniosku Prokuratora Generalnego zarzucającego naruszenie art. 194 ust. 1 i art. 7 Konstytucji RP można zapoznać się tutaj. Wniosek wzbudził poważane zastrzeżenia licznych instytucji i komentatorów prawnych, wskazujących na jego oczywistą bezzasadność. Poniżej znaleźć można podsumowanie ostatnich zdarzeń.

Przede wszystkim wskazać trzeba, że wniosek PG rozmija się ze stanem faktycznym, zgodnie z którym głosowanie nad wyborem sędziów Marka Zubika, Piotra Tulei i Stanisława Rymara odbyło się indywidualnie na każdego z tych kandydatów. Uchwała zawierała też prawidłowe określenie początku kadencji każdego z wybranych sędziów jako pierwszy dzień po upływie kadencji sędziów, którzy kończyli swojej dziewięcioletnie orzekanie w TK. Z właściwą dokumentacją sejmową, w tym z wynikami głosowania nad wyborem sędziów TK z podziałem na poszczególnych posłów i kluby poselskie można zapoznać się na stronie sejmowej.

Po drugie, wskazuje się, że Trybunał Konstytucyjny nie ma kompetencji do orzekania w sprawie uchwał sejmowych o wyborze sędziów jako uchwał o indywidualnym charakterze nie mających charakteru normatywnego, a jedynie charakter stosowania prawa. Wyjątek mogą stanowić jedynie uchwały, które w swej treści zawierają treści normatywne. Uchwała o wyborze ww. sędziów TK do takich nie należy.

Podnosi się przy tym, że domniemanym celem wniosku może być próba usankcjonowania wyboru na sędziów TK prof. H. Ciocha, prof. L. Morawskiego, prof. M. Muszyńskiego, którego legalność jest kwestionowana jako dokonana na miejsca zajęte przez już wybranych przez Sejm RP na sędziów TK: prof. R. Hausera, prof. K. Ślebzaka, prof. A. Jakubeckiego.  

Inną konsekwencją stwierdzenia przez skład orzekający braku kompetencji TK do orzekania w sprawie uchwał sejmowych może być próba ograniczenia drogi do ewentualnego badania przez TK innych, przyszłych uchwał sejmowych, które mogą zwierać treści normatywne, a nie tylko treści stosowania prawa.

Wskazać trzeba, że w składzie wyznaczonym do rozpatrzenia wniosku (sygn. akt U 1/17) znajduje się prof. Mariusz Muszyński, którego legalność wyboru jest kwestionowana, bowiem został wybrany na miejsce już zajęte przez innego sędziego. Pozostałe osoby wyznaczone do ww. składu to sędziowie Julia Przyłębska i Michał Warciński, wybrani w obecnej kadencji Sejmu RP jako kandydaci PIS.

Oświadczenie w tej sprawie, wskazujące stanowczo na legalność wyboru sędziów TK: Marka Zubika, Piotra Tulei i Stanisława Rymara wydała w dniu 13 stycznia 2017 r. Krajowa Rada Sądownictwa. Można zapoznać się z nim na stronie internetowej KRS.

Z oświadczeniem prof. Stanisława Biernata, Wiceprezesa TK z 13 stycznia 2017 r. dotyczącym m.in. omawianej sprawy, zgodnie z którym TK nie ma kompetencji do kontroli zgodności z prawem aktów wyboru danej osoby na określone stanowisko, w tym również uchwał Sejmu o wyborze na stanowisko sędziego TK można zapoznać się tutaj.

Głos krytyczny zabrał też Przewodniczący Komisji Weneckiej Gianni Buquicchio wskazujący m.in.