Pozycja stron przez sądem cywilnym

9 lipca 2012. Zakończyliśmy realizację projektu pilotażowego dotyczącego pozycji stron przed sądem cywilnym. Projekt zrealizowaliśmy we współpracy ze Stowarzyszeniem Sędziów THEMIS oraz Sądem Okręgowym w Poznaniu. Szczególne słowa podziękowania należą się Pani Sędzi Sądu Najwyższego Katarzynie Gonerze za pomoc merytoryczną i bardzo wnikliwe uwagi oraz Panu Sędziemu Henrykowi Komisarskiemu - Prezesowi Sądu Okręgowego w Poznaniu za nieocenioną pomoc w realizacji projektu.

W ramach projektu udało nam się przeprowadzić testy narzędzi badawczych oraz wypracować wstępne wioski dotyczące pozycji strony przed sądem cywilnym, która nie jest reprezentowana na sali sądowej oraz – szerzej - komunikacji na sali sądowej.

Z najważniejszych konkluzji projektu wymienić należy ustalenie, iż na gruncie tych samych przepisów możliwe są różne sposoby komunikacji na sali sądowej i sposoby pouczenia stron. Często sposób komunikacji, a co za tym idzie stopień zrozumienia przez stronę swojej sytuacji prawnej jest decydujący dla wyniku sprawy. Potrzebne jest zatem doprecyzowanie przepisów i praktyki regulujących wykorzystywanie przez sędziów narzędzi, które mają pomóc w zapewnieniu rzeczywistej równowagi stron w trakcie procesu. Dużym problemem w zachowaniu równości stron jest też język prawniczy. Sędziwie uważają, że strona, która jest pozbawiona odpowiedniej pomocy prawnej dosyć często ma problemy ze zrozumieniem komunikatów wydawanych przez sąd. Stąd tak ważny jest szeroki dostęp do pomocy i informacji prawnej, w tym w szczególności pomocy bezpłatnej. Paradoksalnie bywa też tak, że strona bez profesjonalnego pełnomocnika ma niekiedy większą swobodę, ponieważ sąd nie może na nią nakładać tak wielu rygorów jak na stronę reprezentowaną profesjonalnego prawnika. Poza tym stronie, która reprezentuje sama siebie sąd może (a niekiedy musi) udzielać odpowiednich pouczeń.

Informacja Rzeczpospolitej o naszym projekcie.

Pilotaż badania dot.pozycji strony w procesie cywilnym.

Projekt był sfinansowany przez Instytut Spraw Publicznych ze środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach Programu „Obywatel i Prawo VI”.