Wybory pod lupą, OMX na start

W przypadku wyborów sędziów TK, doświadczenia projektu OMX są największe.

(...)

Wybór przebiegał szybko lub bardzo szybko i czasem mocno ograniczał czas i szanse na społeczny monitoring, dokładne zbadanie sylwetek kandydatów czy organizację spotkania z nimi. Procedura wyboru sędziów, liczona jako liczba dni między ogłoszeniem kandydatury a dokonaniem ostatecznego wyboru przez Sejm, trwała od 6 czy 7 dni (rok 2006) do maksymalnie 27, 28 dni (rok 2011), by w 2012 r. znów spaść do dni 16. Takie tempo oraz mocno ograniczone informacje przekazywane o kandydatach przez zgłaszających powodowały, że czasem wiedza opinii publicznej o kandydacie była bardzo ograniczona i odbywała się walka z czasem, żeby się czegoś dowiedzieć, zanim dokona się wybór.

Udane, bądź nie, zbieranie informacji o kandydatach miało też swoje konsekwencje. Jedna z osób, wybrana w niezrozumiałym pośpiechu po 6 dniach od ogłoszenia jej kandydatury, była sędzią TK zaledwie tydzień (licząc od daty ślubowania do daty zrzeczenia się urzędu). Zawirowania wokół tej postaci związane były właśnie z ujawnianymi o niej publicznie informacjami.

Ale tam, gdzie czasu było nieco więcej, udawało się nieraz w ramach monitoringu i działań mediów zgromadzić wiedzę na tyle interesującą, że skutkowało to wycofaniem kandydatur przez samych wnioskodawców. Od 2006 r. sytuacja taka miała miejsce kilka razy.

(...)

Na podstawie wielu lat monitoringu wyborów sędziów TK sformułowaliśmy wiele rekomendacji zmiany tej procedury. Szły one w dwóch kierunkach. Po pierwsze wydłużenia całego procesu, tak by nazwiska osób ubiegających się o funkcję były znane odpowiednio wcześniej. Po drugie włączenia w tryb wyłaniania kandydatów (lub kandydatów na kandydatów) gremiów profesjonalnych, wywodzących się ze środowisk prawniczych czy naukowych (obecnie wnioskodawcą może być 50 posłów lub prezydium Sejmu, czyli gremia polityczne). Postulaty te znalazły swój wyraz w projekcie, który wniósł do Sejmu prezydent. Jednak w toku prac parlamentarnych zrezygnowano (jak dotąd) ze znacznej ich części.

(...)”

Cały artykuł czytaj w eDGP.

 

Działania INPRIS odbywają się w ramach projektu „Obywatelski Monitoring Wyboru Sędziów” realizowanego z  programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.