Stanowisko koalicji organizacji obywatelskich monitorujących wybory sędziów TK, po spotkaniu z kandydatami na sędziów

6 października. INPRIS, HFPC i SP MPK zabierają głos w sprawie wyborów sędziów TK

 

 Koalicja organizacji pozarządowych prowadzi obywatelski monitoring wyborów sędziów Trybunału Konstytucyjnego od 2006 roku. Wszyscy obecni sędziowie Trybunału  zostali wybrani w procedurach, które monitorowaliśmy. W tym czasie zorganizowaliśmy szereg spotkań z kandydatami na sędziów, podczas których przedstawiciele społeczeństwa (organizacji obywatelskich, środowisk naukowych, prawniczych, mediów) mieli okazję poznać kandydatów i zadawać im pytania.

 1.    W odpowiedzi na naszą prośbę, kandydaci odesłali wypełnione kwestionariusze, przedłożyli życiorysy i wykazy publikacji (wszystkie materiały opublikujemy na stronie www.inpris.pl/wazne/omx-monitoring/).

2.    Wzorem lat ubiegłych w dniu wczorajszym (5 października 2015) zorganizowaliśmy  otwarte spotkanie, na które zaprosiliśmy pięciu kandydatów do TK. Pomimo osobistego zaproszenia w spotkaniu nie uczestniczył żaden z kandydatów. Profesorowie: A. Jakubecki, B. Sitek, A. Sokala, swoją nieobecność usprawiedliwili wcześniejszymi zobowiązaniami. Prof. R. Hauser nie dotarł na spotkanie z powodu przedłużającego się posiedzenia Krajowej Rady Sądownictwa. Prof. K. Ślebzak odmówił udziału w spotkaniu, stwierdzając, że w świetle wymogów stawianych sędziom Trybunału „[…] publiczne wyrażanie prywatnych poglądów na temat obowiązującej Konstytucji oraz ustaw, dalekie jest od stosowania prawa w procesie podejmowania określonych rozstrzygnięć sądowych[…].” Uważamy, że możliwość spotkania z członkami szeroko rozumianego społeczeństwa obywatelskiego powinna skutecznie konkurować z innymi zobowiązaniami.  Dlatego fakt, że dla żadnego z pięciu kandydatów nie okazała się ona ważniejsza od dotychczasowych zobowiązań  odnotowujemy ze zdziwieniem i publicznie zwracamy na to uwagę.

3.    Uczestnicy spotkania, m.in. przedstawiciele reprezentujący organizacje pozarządowe i media, przeprowadzili dyskusję o dalszych krokach w sprawie wyborów sędziów TK. W związku z zaistniałą sytuacją stwierdzamy jednoznacznie, że nieodpowiedzialne decyzje polityków uniemożliwiły debatę publiczną nad kandydatami do Trybunału Konstytucyjnego. Przyjęty przez Parlament kalendarz wyborów sędziów oznacza, że od oficjalnego zgłoszenia kandydatów do ich wyboru, upłynie zaledwie tydzień, a od opiniowania kandydatów przez sejmową Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka zaledwie kilkanaście godzin. Uważamy, że działania Sejmu naruszają standardy demokratycznego państwa prawnego.

4.     Kandydatura prof. B. Sitka budzi wątpliwości, co do spełnienia przez tego kandydata formalnego warunku ukończenia wyższych studiów prawniczych. Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok NSA w Warszawie z dnia 18 lutego 1990 r., II SA 80/91) oraz stanowiskiem Ministerstwa Sprawiedliwości (odpowiedź podsekretarza stanu na interpelację nr 14687 z dnia 18 marca 2010 r.) uzyskanie przez kandydata dyplomu magistra prawa kanonicznego nie jest równoznaczne z ukończeniem wyższych studiów prawniczych. Tak poważna sprawa musi być szczegółowo wyjaśniona. Domagamy się przedstawienia przez kandydata dyplomu ukończenia wyższych studiów prawniczych. Nie może być bowiem niepewności dotyczących spełniania kryteriów formalnych. W historii naszego monitoringu kilkakrotnie ujawniły się wątpliwości co do kandydatów, które w konsekwencji powodowały wycofanie poparcia dla nich (lub ich rezygnację).

W imieniu Koalicji

Łukasz Bojarski, prezes INPRIS Zbigniew Lasocik, przewodniczący Polskiej Sekcji Międzynarodowej Komisji Prawników Danuta Przywara, prezeska Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka       Działania INPRIS odbywają się w ramach projektu „Obywatelski Monitoring Wyboru Sędziów” realizowanego z  programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.